Moja Irlandia :: Różności :: Historia Szkocji

aktualizacja: 22.12.2002

Historia Szkocji - data po dacie

7000 p.n.e.: Okres mezolityczny
3500 p.n.e.: Neolit
2000 p.n.e.: Epoka brązu
600 p.n.e.: Epoka żelaza
55 p.n.e.: Juliusz Cezar ląduje w Brytanii.
60 n.e.: Boudicca (albo Boadicea), królowa celtyckiego plemienia Icenów wznieca powstanie przeciwko Rzymianom.
80: Juliusz Agrykola najeżdża Albion-Kaledonię, czyli tereny dzisiejszej południowej Szkocji.
84: Zjednoczone pod przywództwem Calgatusa celtyckie plemiona zostają rozbite w pył (10 tys. zabitych) w bitwie pod Ardoch w Grampianach. Rzymianie tryumfują.
121-129: Budowa wału Hadriana od Bowness do Wallsend. Ma on bronić podbitą część wyspy przed atakiem Kaledończyków - nigdy nie spełnił swej roli.
139: Powstaje tzw. Wał Antoniusza, znany też jako Graham's Dyke.
209: Nieudana kampania Serwerusa - rzymski legion znika w dość tejemniczy sposób.
296: Po raz pierwszy w rzymskiej literaturze znalazła się wzmianka o Piktach. Słowo to pochodzi albo od łacińskiego słowa znaczącego „malowany człowiek”, albo też od innego słowa znaczącego „wojownik”. Obydwa terminy znakomicie pasują do Piktów.
360: Rzymianie określają ludzi zamieszkujących Irlandię mianem Szkotów.
368: Piktowie, Szkoci i Sasi atakują Rzymian w Londynie i grabią ich skarby.
397: Św. Ninian przybywa do Galloway.
410: Rzymskie legiony opuszczają Brytanię.
460-490: Legendarny Artur, król Brytów angażuje się w desperacką walkę przeciwko najeźdźcom ze wschodu - Sasom.
501-503: Szkoci z Irlandii, chrześcijanie mówiący w gaeliku zakładają na zachodnim wybrzeżu Szkocji (Argyll) królestwo Dalriady.
563: Św. Kolumba wypływa z Irlandii do Argyll zakładać klasztory - główny z nich powstał na wyspie Iona.
575: Układ z Drumceat'em.
597: Śmierć św. Kolumby.
606: Śmierć króla Aidana z Dalriady
600: Pod Catterick ginie zabitych przez Anglików 300 jeźdźców z Edynburga.
685: Bitwa pod Nechtansmere. Piktowie pod wodzą Brude'a pokonują Anglów i ustalają południową granicę Szkocji. Później tego samego roku kolejną klęskę ponosi król Anglów Ecgfrith. Król Piktów odmawia przyjęcia chrześcijaństwa w stylu celtyckim na korzyść obrządku łacińskiego.
794: Początek wikińskiego najazdu na Szkocję
802: Wikingowie (Duńczycy) plądrują Ionę
843: Kenneth MacAlpin jednoczy Szkotów i Piktów pod swoją władzą. To pierwszy krok do powstania jednolitego szkockiego narodu.
852-862: Panowanie Donalda I
862-877: Panowanie Konstantyna I.
1879-82: Krótkie panowanie Aeda.
878-889: Panowanie Eochaid'a
889-900: Panowanie Donalda II
900-942: Panowanie Konstantyna II
937: Bitwa pod Brananburgh - saksoński król Athelstane pokonuje Duńczyków i Brytów nad rzeką Solway.
942: Malcolm I (panował 943-954) zostaje koronowany.
954-962: Panowanie Indulfa
962-966: Panowanie Dubha
966-971: Panowanie Culena
ok. 971: Król Edgar oddaje Kennethowi II (p. 971-995) ziemie Lothian.
973: Kenneth II pokonuje pod Luncarty duńskich wikingów.
986: Ostatni zanotowany łupieżczy rajd wikingów.
995-997: Panowanie Konstantyna III
997: Druga bitwa pod Luncarty, panowanie Kennetha III (997-1005)
1005: Malcolm II (p. 1005-1034) zabija Kennetha III i zostaje królem.
1014: Bitwa pod Mortlach - Szkoci pod wodzą Malcolma II pokonują duńskich wikingów.
1018: Malcolm II i Owen z Strathclyde pokonują armię Northumbrian nad rzeką Tweed.
Bitwa pod Carham. Szkoci tryumfują, Strathclyde zostaje przyłączone do Szkocji. Malcolm II uzyskuje Lothian pokonując po raz kolejny Northumbrię.
Po śmierci Owena Śmiałego, ostatniego króla Strathclyde, jej władcą zostaje Duncan, wnuk Malcolma II.
1034: Duncan I (p. 1034-1040) pomaga w zabójstwie swego dziadka Malcolma II i zostaje królem zjednoczonej Szkocji.
1040: Macbeth (p.1040-1057) zabija Duncana i zostaje królem. Wcześniej Duncan doznaje ciężkiej porażki w bitwie ze strony Anglii.
1057-1058: Krótkie rządy Lulach'a „Głupca”.
1057: Bitwa pod Lumphanan - 15 marca MacBeth zostaje pokonany i ginie z ręki Malcolma III Canmore (p. 1057-1093) (Can-mor = „wielka głowa”).
1066: Początek podboju Anglii przez Normanów.
1069: Małżeństwo Malcolma III z Margaret, duńską księżniczką przebywającą na wygnaniu w Szkocji.
1073: Malcolm III po przegranej walce składa hołd lenny Williamowi Zdobywcy.
1093: 13 listopada w bitwie pod Alnwick ginie król Malcolm III. Tego roku umiera też Margaret (zostaje później świętą). Nizinna Szkocja coraz bardziej ulega angielskim wpływom.
1093-1094: Rządy Duncana II
1094-1097: Rządy Donalda Wygnańca
1097-1107: Rządy Edgara.
1098: Magnus Gorefoot z Norwegii ogłasza swe panowanie nad Wyspami Zachodnimi.
1107: Po śmierci Edgara, wybucha wojna domowa. Aleksander I (p. 1107-24) zostaje królem Szkotów, ale Dawid I zostaje królem Lothian i Strathclyde.
1124: Po śmierci Aleksandra I, Dawid I (p. 1124-53) zostaje władcą całej Szkocji. Jego rządy przypadają na najlepszy dla Szkocji okres, poszerza on jej granice aż do rzeki Tees, w tym całą Northumberlandię. Dawid I wprowadza wiele zmian w administracji, zinstytucjonalizowane sądownictwo, podstawową edukację i przekazuje wiele szkockiej ziemi we władanie swych normandzkich przyjaciół.
ok. 1134: Zaanektowanie prowincji Moray.
1138: Wielkie angielskie zwycięstwo w Battle of Standard pod Northallerton. Ginie ponad 10 000 Szkotów.
1153: Koronacja Malcolma IV (p. 1153-65). Powstanie Somerleda, Lorda Wysp i przełożonego klanu Donald.
1160: Galloway znajduje się pod bezpośrednią władzą korony.
1164: Śmierć Somerleda.
1165-1214: Rządy Williama I, „Lwa Szkocji”.
1174: William zostaje pokonany pod Alnwick. Podpisanie układu w Falais na mocy którego Szkocja przez długie lata spłaca Anglii ogromne kontrybucje.
1179: Prowincja Ross zostaje przyłączona do Szkocji.
1180: Inverness otrzymuje lokację od Williama I.
1189: Zniesienie zwierzchnictwa Canterbury nad kościołem szkockim.
1192: Szkocki kościół zostaje „szczególną córą” kościoła rzymskiego.
1214: Aleksander II (1198-1249) zostaje ogłoszony królem przez radę Siedmiu Szkockich Earlów.
1222: Aleksander II podbija Argyll.
1237: Układ w York.
1238: Spisanie manuskryptu z Glenmasan.
1249: Aleksander II umiera w Kerrera. Koronacja Aleksandra III (p. 1249-86).
1263: Król Norwegii Haaken i jego flota zostają pobici w bitwie pod Largs. Szkoci wygrywają decydującą bitwę i odzyskują Hebrydy.
1266: Pokój w Perth. Wyspy Zachodnie (Hebrydy) zostają oficjalnie zaanektowane przez koronę.
1272: W Ellerslie przychodzi na świat William Wallace.
1274: Narodziny Roberta Bruce'a.
1286: Król Aleksander III ginie spadając z przybrzeżnych klifów. Na świecie pozostaje tylko jeden prawowity następca tronu.
1290: Układ z Birgham: zaręczyny księcia Edwarda I z Anglii z Małgorzatą, jedyną córką Aleksandra III. Małgorzata umiera jednak podczas podróży. Do szkockiego tronu zgłasza pretensję ponad tuzin kandydatów.
1292: Edward I wyznacza na króla Szkocji Jana Balliola (p. 1292-96).
1295: Balliol odnawia więzy polityczne z Francją, początkując Auld Alliance pomiędzy tymi krajami, jeden z najstarszych na świecie trwałych sojuszy obronnych.
1296: Aneksja Szkocji przez Anglię. Edward I atakuje Szkocję. Szkocki kamień koronacyjny „Kamień Przeznaczenia” (Stone of Destiny) zostaje przewieziony do Opactwa Westminster. Rzeź szkockiej armii - w bitwach pod Berwick i Dumbar ginie 30 000 pieszych i 5 000 jeźdźców.
1297: Powstanie wzniecone przez Williama Wallace'a - rozpoczyna się szkocka walka o niepodległość. Wallace zabija szeryfa Lanark, Hazelriga. We wrześniu pokonuje Anglików pod Stirling Bridge i zostaje „Strażnikiem Szkocji”.
1298: Pierwsza bitwa pod Falkirk. Licząca 12,5 tys armia Wallace'a ulega liczącej 20 tys. piechoty i 2,5 tys. ciężkiej jazdy armii Edwarda I. Wallace rezygnuje z tytułu, ale Szkocja posiada odtąd silną świadomość swej odrębności od Anglii.
1305: Edward I ustanawia szkocki rząd.
1305: Edward I ustanawia szkocki rząd. William Wallace, zdradzony i schwytany przez Anglików zostaje poddany torturom i zgładzony w barbarzyński sposób. Jego głowa zawisła na moście londyńskim.
1306: Robert Bruce morduje Jana „Czerwonego” Comyna w opactwie Greyfriar w Dumfries. Koronacja Roberta w Scone (panowanie w latach 1306-29).
1307: Z rozkazu Edwarda I troje braci Roberta Bruce'a: Aleksander, Nigel i Thomas zostają zabici w ten sam sposób co William Wallace.
Bruce i Douglas pokonują Earla Pembroke, de Valence, w bitwie na wzgórzach Louden, to pierwsze znaczące zwycięstwo nad Anglikami w tej fazie wojny.
1308: Bitwa na przełęczy Brander.
Pod Inverurie Król Robert Bruce pokonuje wspomaganego przez Anglików Comyna z Buchan.
1314: Wielka bitwa pod Bannockburn. Szkoci w sile zaledwie 500 ciężkiej jazdy, 2,5 tys. pikinierów i 5 tys. piechoty rozgromili angielską armię dowodzoną przez Edwarda II liczącą około 30 tys. ludzi. Była to najcięższa porażka Anglików w ich średniowiecznej historii. Jej rezultatem było uznanie niepodległości Szkocji.
1320: W deklaracji z Arbroath król Anglii uznaje oficjalnie niepodległość Szkocji. Deklarację zatwierdza papież.
1325: Budowa zamku Tarbet nad Loch Fyne.
1326: Pierwsze obrady szkockiego parlamentu.
1328: Układ z Northhampton podpisany przez Edwarda III i Roberta I po raz kolejny potwierdza niezależność Szkocji i panowanie Roberta jako jej króla.
1329: Robert I umiera (prawdopodobnie na trąd). Na tron wstępuje Dawid II (p. 1329-71).
1332: Wybucha druga szkocka wojna o niepodległość.
Dupplin Moor - Edward Balliol, syn Jana Balliola atakuje Szkocję z angielskim wsparciem. Wygrywa.
1333: Bitwa na wzgórzu Halidon. Edward III pokonuje Szkotów.
1346: Bitwa pod Neville Cross. Król Dawid II zostaje pokonany i dostaje się do niewoli.
1349-50: Epidemia dżumy, „Czarnej Śmierci” wkracza do Szkocji.
1371: Na tron wstępuje Robert II (p. 1371-90), pierwszy władca z dynastii Stewartów.
1388: Bitwa pod Otterburn. Henryk „Raptus” Percy wraz ze swym wojskiem zostaje pokonany przez Szkotów pod wodzą Jerzego, earla Douglas. Henryk i Ralph Percy zostają schwytani, a on sam ginie w walce.
1390-1406: Panowanie Roberta III.
1396: Klanowa bitwa z udziałem klanu Hugh oglądana przez króla Roberta III, który potraktował całą sprawę jako „rozrywkę”.
1402: Pod Hamildon Hill w Northumberlandii Anglicy pokonują Szkotów.
1406: Jakub I (1394-1437) zostaje schwytany przez Anglików.
1411: Bitwa pod Harlaw. Donald - lord Wysp został pokonany przez armię nizin.
1412: Biskup Wardlaw zakłada w Edynburgu uniwersytet św. Andrzeja
1415: Bitwa pod Angincourt (zwycięstwo Anglików nad Francuzami).
1422: Bitwa pod Bauge.
1424: Jakub I po uwolnieniu z niewoli wraca do Szkocji.
1427: Zebranie parlamentu w Inverness, gdzie Jakub I rozkazuje uwięzić 50 szefów klanowych.
1429: Inverness zostaje zaatakowane przez Aleksandra, lorda Wysp. Bitwa pod Druimnacoub.
1437: Zabójstwo Jakuba I w Perth.
1437-60: Rządy Jakuba II.
1440: Budowa zamku Kilchurn.
1451: Na bazie darowizn biskupa Turnbulla założony zostaje uniwersytet w Glasgow.
1452: Zabójstwo earla Douglasa.
1455: Upadek Czarnych Douglasów.
1460: Król Jakub II ginie w wyniku eksplozji działa podczas oblężenia Roxburgh. Tron obejmuje Jakub III (p. 1460-88).
Urodził się William Dunbar (zm. 1530) - szkocki kapłan i poeta.
1466: Bitwa na Blair-na-Pairc.
1468: Jakub III bierze za żonę Margaret z Danii.
1468-69: Szkocja przejmuje od Norwegii północne wyspy - Orkady i Szetlandy.
1472: Uniwersytet św. Andrzeja zostaje siedzibą urzędu arcybiskupiego.
1480: Bitwa nad Blood Bay nieopodal Tobermory.
1488: Bitwa pod Sauchieburn.
Rebelianci mordują skrytobójczo króla Jakuba III. Oskarżany był wcześniej o otaczanie się złymi doradcami, którzy zachęcali go do włączenia Anglii w sprawy Szkocji.
Jakub IV (p. 1488-1513) zostaje królem Szkocji.
1493: Likwidacja tytułu Lorda Wysp. Kończy to okres częściowej niezależności tego obszaru. Jakub IV odwiedza zamki Dunstaffnage i Mingarry.
1494: Biskup Elphinstone zakłada King's College, uniwersytet w Aberdeen.
1495: Jakub IV odwiedza zachodnie Highlandy.
1496: Przegłosowanie Education Act.
1498-9: Druga wizyta króla w Highlandzie.
1502: Król Anglii Henryk VII oddaje swoją córkę za mąż dla Jakuba IV. Daje to podstawy do powstania ponad sto lat później unii personalnej.
1503: Ślub Jakuba IV z Małgorzatą Tudor.
Insurekcja Donalda Dubha.
1506: Narodziny George Buchanan'a (zm. 1582), historyka, humanisty i reformatora.
1507: Miller zakłada pierwszą w Szkocji drukarnię.
1512: Początki kompilacji księgi z Lismor.
Na mocy traktatu szkocko-francuskiego, wszyscy mieszkańcy Szkocji stają się obywatelami Francjii i vice-versa.
1513: Bitwa pod Flodden. Jakub IV ginie, wraz z wielką ilością szkockiej arystokracji i tysiącami Szkotów, pobity przez angielską armię Henryka VIII, dowodzoną przez earla Surrey. Ciało Jakuba IV zostało zmumifikowane i przewiezione do Londynu. Jego korpus, w groteskowy sposób zakonserwowany, przetrzymywany był w klasztorze w Sheen, a po jego rozwiązaniu wrzucony do składu drewna. Wiele lat później został odnaleziony przez robotnika, który dla zabawy odciął mumii głowę. Przechodziła ona z rąk do rąk przez wiele lat, w końcu pogrzebano ją w nieznanym grobie.
Jakub V (p. 1513-42) przygotowuje się do objęcia tronu. Jednak do czasu osiągnięcia przez niego odpowiedniego wieku władzę sprawuje regent.
1517: Układ z Rouen.
1528: Początek osobistych rządów Jakuba V.
1529: John Armstrong i jego sojusznicy zostają powieszeni z rozkazu Jakuba V.
1532-34: Ekspedycja Jakuba w głąb Highlandów.
1540: Jakub V odwiedza Hebrydy.
1542: Kolejna klęska Szkotów w bitwie pod Solway Moss, Jerzy V ginie.
W Linlithgow przychodzi na świat Mary, królowa Szkotów.
1544: Angielska ekspedycja wojskowa na Wyspy Zachodnie, bitwa pod Blar-na-leine.
Anglia, kierowana ambicjami terytorialnymi, realizuje agresywną politykę zwaną rough wooing; konflikty na angielsko-szkockiej granicy, istniejące od zawsze, wtedy właśnie przybrały apogeum swej gwałtowności.
1546: Zabójstwo kardynała Beatona.
1547: Bitwa pod Pinkie. Armia 15 000 angielskich żołnierzy pod wodzą duka Somerset zostaje rozbita przez Szkotów.
1550: Śmierć MacKinnona, ostatniego przełożonego klasztoru na Ionie.
1557: Pierwsze szkockie stowarzyszenie protestanckie (Covenant).
1558: Mary poślubia Franciszka II Francuskiego.
1559: Kazanie Johna Knoxa w Perth - zwyczajowo uznawane jako początek Reformacji w Szkocji.
1560: Układ w Edynburgu.
1561: Królowa Maria (p. 1542-67) wraca z Francji do Szkocji.
1562: Maria odwiedza Inverness, zamek w którym się zatrzymała zostaje oblężony przez rebeliantów.
1563: Na rozkaz królowej zostaje zatwierdzony Witchcraft Act, na mocy którego oskarżonych o czary palono na stosie za herezję.
1565: Mary poślubia Henry'ego Darnleya.
1567: Zamordowanie Darnleya. Królowa Maria abdykuje, królem zostaje Jakub VI.
Modlitewnik Knoxa zostaje przetłumaczony na gaelik przez biskupa Carswella.
1568: Bitwa pod Langside. Hrabia Moray z 45 tys. armią pokonuje Marię dysponującą dziesięciokrotnie mniejszą liczbą wojska. Maria ucieka do Anglii, licząc na opiekę u Elżbiety I, która jednak ją zatrzymuje jako więźnia.
1569: Narodziny Mary MacLeod (Mairi Nighean Alasdair Ruaids, zm. 1674), poetkę piszącą wyłącznie w gaeliku.
1570: Szlachta morduje regenta Moray'a.
1571: Ginie jego następca, regent Lennox.
1572: Umiera John Knox.
1573: Ostateczne rozbicie stronnictwa Marii.
1579: Pierwszy egzemplarz Biblii wydrukowany w Szkocji.
1581: Upadek regenta Mortona.
1582: Rajd w Ruthven.
Założenie Uniwersytetu Edynburskiego.
1587: W Fotheringhay zostaje ścięta Maria, królowa Szkotów.
Akt parlamentu mający na celu powstrzymanie agresywności klanów.
1588-89: Jeden ze statków z rozbitej hiszpańskiej armady tonie w Tobermory.
1594: Bitwa pod Glenlivet.
Masakra dokonana na klanie MacDonaldów przez klan MacLeodów w jaskini na wyspie Eigg.
1597: Przyszły król pisze rozprawę o czarach i demonach zwaną „Demonologią”, która wywołuje histerię i masowe oskarżenia o czary, często zakończone spaleniem nieszczęśników na stosie.
Nadanie praw miejskich dla Cambeltown, Fort-William i Stornoway.
1598: Posiadacze ziemscy w Highlandzie zostają zmuszeni do „udowodnienia” swych praw do ziemi.
1600: Spisek Gowrie'go.
Szkoci przyjmują kalendarz gregoriański.
1602: Bitwa pod Glenfruin.
1603: Jakub VI Szkocki staje się Jakubem I Angielskim, zapoczątkowując unię personalną dwóch państw. Unia ma licznych przeciwników zarówno w Szkocji jak i w Anglii.
1607: Klan MacKenzie uzyskuje od klanu MacLeod drogą małżeństwa wyspę Lewis. Klan MacLeod przenosi się na stały ląd.
1609: Statuty z Iony.
1614: Wyspa Islay zostaje przez króla przekazana klanowi Campbell.
1617: Jakub VI podczas swej jedynej po koronacji podróży do Szkocji przekonuje rodaków o „wyższości angielskiej cywilizacji”.
1618: Jakub VI (I) usiłuje wprowadzić do prezbiteriańskiego kościoła szkockiego urząd biskupa (hierarchię kościelną), aby ujednolicić go z kościołem anglikańskim. Posunięcie to mocno się nie spodobało szkockiemu społeczeństwu.
1625: Umiera Jakub VI (I).
Następcą tronu zostaje Karol I. Mimo, że urodził się w Szkocji, nie przywiązywał do sprawy szkockiej żadnej uwagi, poświęcając jej nawet mniej czasu od swego ojca, co wywoływało spore niezadowolenie.
1625-49: Panowanie Karola I.
1633: Król Karol odwiedza Szkocję.
1637: Wydanie szkockiego modlitewnika. Karol próbuje zanglicyzować szkocki kościół wprowadzając modlitewnik angielski. Wywołuje to gwałtowny protest, w kościele św. Idziego w Edynburgu miejska przekupka, Jenny Geddes rzuca w pastora stołkiem.
1638: National Covenant. Karol uznaje protesty wobec modlitewnika jako zdradę, zmuszając Szkotów do wyboru pomiędzy kościołem a królem. Jak głosi napis w edynburskim kościele Greyfriars, Kowenant przysięga zachować wiarę za cenę życia. Pakt jest masowo przyjmowany w całej Szkocji.
1639: Pierwsza „wojna biskupia” - Karol zwołuje Zgromadzenie Narodowe, znoszące niepopularne tytuły szkockich biskupów. Porozumienie nazywane jest „Układem z Berwick”.
1640: Druga „wojna biskupia” - rozmowy pokojowe się załamują. Szkocka armia Kowenantów, dowodzona przez Davida Leslie, pokazuje swą siłę, maszerując na Newcastle.
1641: Nie widząc realnych szans na pokonanie Szkotów, Karol podpisuje rozejm w Ripon.
1642: W Anglii wybucha wojna domowa. Kowenanci wspierają angielskich rebeliantów, którzy przejmują ostatecznie władzę. Earl Montrose wspiera stronę Karola, przez co wojna domowa rozszerza się również na Szkocję.
1644: Inwazja Szkocji na Anglię. Bitwa pod Tippermuir.
1644-45: Kampania markiza Monrose.
1645: Bitwa nad Inverlochy. Montrose plądruje Argyll, miasto Dundalk zajęte przez armię Montrose'a.
Bitwa pod Philiphaugh: Montrose pokonany. Bitwa pod Auldearn.
1646: Karol I kapituluje.
Masakra Lamontów przez Campbellów w Duoon.
1647: Spotkanie trzech szkockich wysłanników z Karolem I, przetrzymywanym na wyspie Wight. Obiecuje on, uznanie odrębności szkockiego kościoła prezbiteriańskiego w zamian za szkockie wsparcie zbrojne.
Masakra garnizonu Dunaverty dokonana przez dowodzoną przez generała Lesliego armię parlamentu.
1648: Rajd Whiggamore.
1649: Egzekucja Karola I. Królem ogłoszony zostaje Karol II (p. 1649-85).
1650: Egzekucja Montrose'a. Bitwa pod Dunbar i Invercannon.
1651: Bitwa pod Inverkeithing i Worcester. Szkocja pod władzą Commonwealthu - rządy Olivera Cromwella (1651-58).
Koronacja Karola II w Scone, ostatnia w Szkocji.
1653: Szkocja wchodzi w skład Protektoratu.
1660: Restytucja monarchii. Karol II powraca na tron.
1661: Egzekucja markiza Argyll.
1666: Na północy w Pentland wybucha powstanie.
1679: Bitwa pod Drumclog i Bothwell.
1682: Założenie Biblioteki Adwokackiej, później stała się ona zalążkiem Szkockiej Biblioteki Narodowej. Obecnie jedna z czterech głównych bibliotek w Wielkiej Brytanii.
1685: Śmierć Karola II. Inwazja earla Argyll na Szkocję, w tym samym roku jego egzekucja w Edynburgu.
1685-88: Panowanie Jakuba VIII (II).
1688-93: Spisanie manuskryptu z Fernaig.
1689: Jakub VIII (II) usunięty z tronu.
1689-94: Rządy Williama III Orańskiego i Marii II Stuart.
1689: Pierwsze powstanie jakobickie zwane Dundee's Revolt. Bitwa pod Killiecrankie - górale prowadzeni przez „pięknego Dundee” (John Graham, viscount Dundee), pokonuje rządową armię generała Hugha MacKaya. Dundee jednak ginie w bitwie.
Bitwa pod Dunkeld.
1690: Ustanowienie prezbiterianizmu.
1692: Masakra w Glencoe. Klan Campbell, wspierający Wilhelma Orańskiego z zimną krwią wymordowało ludzi klanu MacDonald. 38 ludzi zostało zabitych w wyniku niespodziewanego ataku w środku nocy przeprowadzonego przez Roberta Campbella z Glen Lyon. Campbellowie otrzymywali polecenia z ust Dalyrmple'a, który z kolei podlegał bezpośrednio królowi Wilhelmowi.
1694-1702: Rządy Wilhelma III.
1695: Powstanie Banku Szkocji (Bank of Scotland), istniejącego do dziś.
1696: Ustawa o zakładaniu szkół, Education Act.
1698: Konkurując z angielską Wschodnioindyjską Kompanią Handlową, Szkoci powołali do życia podobne ciało, Kampanię Szkockiego Handlu w Afryce i Indiach. Znana w Londynie jako Szkocka Kompania Wschodnioindyjska, przyciągała mnóstwo skuszonych możliwością zarobku inwestorów. Założona przez nią kolonia w Panamie, szybko podupadła, głównie na skutek złego planowania. Kiedy Indianie, Hiszpanie i choroby prawie ją unicestwiły, wezwano angielską flotę na ratunek (było to już po przegłosowaniu Aktu Unii), ale nie uzyskano żadnej pomocy - jedynie 75 Szkotów wróciło do domów.
1701: Narodziny Alexandra Macdonalda (Alastair Macmhaighster, zm. 1780), gaelickiego poety.
1702: Śmierć Wilhelma III angielskiego (II szkockiego).
1707: Układ o Unii Parlamentarnej przegłosowany. Szkocja formalnie łączy się z Anglią tworząc Wielką Brytanię. Mimo propagandy, głoszącej o pokojowym zjednoczeniu i korzyści z niego płynącego, wybuchło wiele zamieszek w Edynburgu i Highlandzie.
1714: Śmierć królowej Anny. Narodziny szkockiego poety Roba MacKaya (zm. 1778).
1715: Pierwsze powstanie jakobickie. Jakobici walczyli dla Jakuba Stuarta (Jakuba VIII), znanego jako „Stary Pretendent”. Zostają pokonani w bitwie pod Sheriffmuir.
1716: Narodziny kolejnego gaelickiego poety, Dugalda Buchanana (zm. 1768).
1719: Jakobici podnoszą głowy ponownie, wspierani przez Hiszpanię, ponoszą klęskę pod Glenshiel.
1724: Rodzi się kolejny poeta gaelickiego odrodzenia - Duncan Ban MacIntyre.
1725: Komendantem wojskowym Highlandów został generał Wade. Rozpoczyna zakrojony na szeroką skalę projekt budowy dróg, umożliwiający brytyjskiej armii łatwy dostęp wgłąb Wyżyn.
1727: Śmierć króla Jerzego I.
1736: Urodził się James MacPherson, osławiony „odkrywca” poematów legendarnego barda Osjana. Wkrótce okazały się one być fałszerstwem.
1739: Utworzenie gwardii Black Watch. Regiment ten w zamiarze miał utrzymywać w ryzach obszar Highlandu, a nie pomagać ich mieszkańcom. W przyszłości zdobędzie jednak wielką sławę walcząc na zagranicznych frontach walk.
1743: Wprowadzenie uprawy ziemniaka.
1744: Powstanie pierwszego na świecie klubu golfowego (The Honourable Company of Edinburgh Golfers).
1745: Książę Karol Edward Stuart (Bonnie Prince Charlie) wznosi w Glenshiel królewski sztandar Stewartów.
Druga rebelia jakobicka. Szkoci wygrywają bitwę pod Prestonpans i posuwają się wgłąb Anglii aż do Derby, lecz muszą się wycofać.
1746: Druga bitwa pod Falkirk, wygrana przez Jakobitów.
16 kwietnia rozgrywa się bitwa na polach Culloden. W kilku wcześniejszych potyczkach Jakobici odnoszą zdecydowane sukcesy, do tego stopnia, że król Jerzy II ucieka z Londynu w obawie przed szkockim zagrożeniem. Ale sama bitwa okazała się być totalną klęską Szkotów. Byli w zdecydowanie gorszej pozycji na starcie, zamiast posłuchać rozsądnych rad Lorda Murraya sugerującego wycofanie się, Karol posłuchał głosu swych irlandzkich sojuszników, namawiających go do wydania „rozstrzygającej” bitwy tutaj, na polach Culloden Moor. Szkoci zostali wybici zanim jeszcze przebyli dzielące ich od Anglików wrzosowisko, a ci, którzy przeżyli zaatakowali mieczami wroga wyposażonego w karabiny i bagnety. Po bitwie ranni Szkoci z rozkazu diuka Cumberlanda (nazwanego później „Rzeźnikiem”) zostali co do jednego dobici i powrzucani do masowych grobów, niektórzy jeszcze na pół żywi, i pogrzebani. Ta ostatnia i istotnie decydująca bitwa zakończyła wszelki jakobicki opór, a Highlandy zostały przez brytyjskie wojsko zamienione w popioły. Szkocki system klanowy nigdy już nie odzyskał swej żywotności, a przeprowadzone czystki, czyli słynne clearances w praktyce zniszczyły istniejącą prawie 2000 lat unikalną szkocką kulturę.
1 sierpnia uchwalona została ustawa zabraniająca noszenia kiltów pod karą śmierci. Wkrótce po tym zanikło używanie tartanów i przestano zwoływać zgromadzenia klanów. Tak rozpoczęła się „pacyfikacja” Wyżyn.
1759: W Alloway urodził się największy szkocki poeta, Robert Burns (zm. 1796)
1760: Umiera Jerzy II, król Wielkiej Brytanii.
1767: Pierwsze drukowane wydanie Nowego Testamentu w gaeliku.
1768: W Edynburgu William Smellie drukuje pierwsze wydanie słynnej Encyklopaedia Britannica.
1770: Narodziny Jamesa Hogga, poety.
Powołano do życia Clyda Trust, którego zadaniem było przekształcenie nieistotnej dotąd rzeki w wielki kanał transportowy. Wymagało to intensywnych prac ziemnych i osuszenia sporych obszarów gruntów.
1771: Urodził się Sir Walter Scott, wielki szkocki powieściopisarz. Zmarł w 1832 roku i został pogrzebany w opactwie Dryburgh Abbey.
1775: Odwołanie ciążących na klanie MacGregor karnych zarządzeń. Przychodzi na świat Ewan MacLachlan, gaelicki poeta.
Powstanie Grenturret Distillery, najstarszej w Szkocji wytwórni whisky.
1776: Adam Smith publikuje dzieło „O bogactwie narodów”. James Watt konstruuje przełomowy model silnika parowego z osobnymi kondensatorami.
Amerykańskie kolonie ogłaszają niepodległość.
1777: Utworzenie oddziału lekkiej piechoty Highland Light Infantry.
1778: Kolejny oddział wojskowy - Seaforth Highlanders.
1779: W Ayrshire urodził się John Galt, pisarz.
1780-1845: Początek czystek
W tym roku oficjalnie rozpoczęła się polityka clearances wobec ludności szkockich terenów górskich, tego roku rozpoczęła się pierwsza ich faza.
1782: Zniesienie zakazu noszenia kiltów.
1783: Założenie w Glasgow Izby Handlowej, pierwszej w Wielkiej Brytanii.
1783-1801: Pierwsze wydanie w gaeliku nowej edycji Pisma Świętego.
1788: Śmierć księcia Karola Edwarda Stuarta (Bonnie Prince Charlie).
1793: Powstanie oddziału Cameron Highlanders.
1794: Kolejne oddziały wojskowe: Argyll, Sutherland i Gordon Highlanders.
1797: Fabryka w Dundee produkuje marmoladę Mrs Janet Keiller, pierwsze tego typu przetwory produkowane na skalę masową.
1807: W ramach Sutherland clearances pozbawiono ziemi dotychczasowych drobnych posiadaczy w celu zintensyfikowania hodowli owiec. Dzięki tej strategii rządowej, resztki tego, co zostało z klanowego stylu życia zostało kompletnie zniszczone. Szkoccy górale zostali stłoczeni w małych, biednych osadach, bez nadziei na pracę, naukę czy godziwy zarobek. Wielu z nich wyjechało do Ameryki, Australii, Nowej Zelandii i Kanady, aby tam z dala od swych rodzin budować swój nowy dom.
1808: Na świat przychodzi jeden z największych poetów gaelicich, Ewan MacColl (zm. 1898), w tym samym czasie pojawia się na świecie William Livingstone, także poeta.
1809: Bitwa pod La Coruną, znaczący udział szkockich oddziałów.
1812-72: Norman MacLeod, kapelan królowej Wiktorii, mający na nią wielki wpływ i będący jednym ze źródeł jej fascynacji szkockim strojem i stylem życia.
1813: W Blantyre urodził się David Livingstone, dziennikarz i słynny podróżnik.
1822: Król Jerzy IV przybywa z wizytą do Edynburga.
1824: Przychodzą na świat : George Macdonald, pastor, pisarz i poeta oraz Mary MacKellar, gaelicka poetka.
1835: James Bowman Lindsay po raz pierwszy prezentuje ciągłe elektryczne oświetlenie.
1842: Pierwsza wizyta królowej Wiktorii w Szkocji.
1845: Roberth Thomson wynajduje pneumatyczną oponę.
1846: James Young Simpson wprowadza do medycyny podstawy współczesnej anestezjologii.
1850: W Edynburgu przychodzi na świat Robert Louis Stevenson, najsłynniejszy szkocki powieściopisarz (zm. 1894).
1854: Oficjalne „zakończenie” czystek w Highlandzie.
1859: Otwarcie Szkockiej Galerii Narodowej.
Pierwsze otwarte mistrzostwa Szkocji w golfie.
1861: Dzięki uwagom Jamesa Clarka Maxwella powstaje pierwsza kolorowa fotografia.
1871: Rozegrano pierwszy oficjalny międzynarodowy mecz rugby Anglia-Szkocja.
1873: Powstaje Szkocki związek Piłki Nożnej, w tym samym roku założony zostaje Rangers Football Club.
1874: Queen's Park zdobywa pierwszy Puchar Szkocji wygrywając z Clydesdale 2:0.
1876: Szkocki emigrant Alexander Graham Bell opantentowuje w Ameryce telefon.
1879: Katastrofa na moście Tay. Podczas wielkiego szormu część mostu zawala się pod przejeżdżającym pociągiem.
1888: Założenie Celtic Football Club w Glasgow.
1890: Otwarcie Forth Rail Bridge, słynny w świecie stalowy most w pobliżu Edynburga.
1892: Sir James Dewar wynajduje termos.
1902: Podczas meczu Anglia-Szkocja zawala się część trybun, w wypadku ginie 20 osób, a ponad 200 jest rannych.
1912: Inauguracja Szkockiego Sądu Ziemskiego.
1914-18: I Wojna Światowa, w brytyjskiej armii w randze marszałka dowodzi earl Haig.
1919: Niemiecka flota wojenna zostaje zatopiona w porcie Scapa Flow.
1921: Koleje Szkockie po znacjonalizowaniu wchodzą w skład brytyjskich linii L.N.E.R. i L.M.S.
1924: Pierwszym przywódcą brytyjskiej Partii Pracy zostaje urodzony w szkockim Lossiemouth Ramsay MacDonald.
1926: John Lodgie Baird po raz pierwszy przekazuje obraz na odległość, początki telewizji.
1928: Sir Alexander Fleming odkrywa penicylinę.
Rozpoczęcie realizacji projektu bodowy w Grampianach sieci elektrowni wodnych.
1929: Podczas pożaru w kinie Glen cinema w Paisley ginie 69 dzieci.
Połączenie kościołów Church of Scotland i United Free Church.
1930: Ewakuacja wyspy St. Kilda. Wraz ze zmniejszeniem się lokalnej populacji i problemami z komunikacją z resztą lądu, władze zadecydowały, że wyspa nie nadaje się do dalszego zamieszkania.
1934: W stoczni w Clydebank zwodowano wielki statek pasażerski Queen Mary.
1935: Sir Robert Watson-Watt konstruuje pierwszy radar.
1939-45: II Wojna Światowa.
1939: Niemiecki u-boot wpływa do portu Scapa Flow i zatapia pancernik Royal Oak. Pierwszy niemiecki atak powietrzny uderza w nabrzeża przy Firth of Forth. Trzy statki zostają lekko uszkodzone.
1941: Statek „Politician” zostaje zatopiony z ładunkiem 24000 butelek whisky.
1947: Otwarcie I Festiwalu Muzyki i Teatru w Edynburgu.
1950: Szkoccy nacjonaliści wykradają z Opactwa Westminster kamień koronacyjny szkockich monarchów - Stone of Destiny, przewieziony tam przez Anglików w 1296 roku. Od tego czasu wszyscy brytyjscy monarchowie byli koronowani mając go pod nogami. Umieszczony został w opactwie Arbroath, skąd wkrótce powrócił do Londynu, chociaż niektórzy mówią, że zabrano stamtąd jedynie kopię oryginalnego kamienia.
1962: Na ekrany kin wchodzi pierwszy film z Jamesem Bondem, granym przez Seana Connery'ego. Szkocja zdobywa swego pierwszego Oscara za film dokumentalny zrealizowany w stoczni w Clydeside.
1964: Królowa Elżbieta otwiera drogowy most nad zatoką Forth. Jego pojedyncze przęsło o długości 1006 metrów jest jednym z najdłuższych na świecie.
1966: Królowa Matka otwiera most nad rzeką Tay. W tym czasie był to najdłuższy most na Wyspach Brytyjskich.
1967: Celtic Glasgow, jako pierwszy brytyjski zespół zdobywa Puchar Europy, wygrywając z Interem Mediolan 2:1
W stoczni Clydebank odbywa się wodowanie liniowca Queen Elizabeth II, największego statku pasażerskiego w dziejach Wielkiej Brytanii.
1968: w wyścigu w Niemczech ginie Jim Clark, dwukrotny mistrz świata w Formule 1.
1971: W najtragiczniejszej katastrofie piłkarskiej w historii Szkocji ginie 66 ludzi. Podczas meczu Celtic-Rangers na stadionie w Ibrox park zapadają się trybuny.
1975: Pierwsze krople ropy naftowej zostają wydobyte ze złoży na Morzu Północnym.
1982: Pierwsza w historii wizyta papieska w Szkocji. Jan Paweł II odwiedza Edynburg i Glasgow.
1988: Platforma wiertnicza Alpha eksploduje na Morzu Północnym zabijając 187 ludzi.
W wyniku zamachu terrorystycznego na miasteczko Lockerbie spada samolot linii PanAm zabijając 259 pasażerów i załogi oraz 11 mieszkańców miasta.
1990: Allister Huton zostaje pierwszym Szkotem, który wygrał maraton londyński.
Glasgow zostaje europejską stolicą kultury.
1992: British Steel zamyka zakłady w Ravenscaring, US Navy opuszcza bazę łodzi podwodnych w Holy Loch.
1993: Tankowiec Braer przewożący 84 tys. ton ropy osiada na mieliźnie w Quendale Bay, wiele ropy powoli wyciekło do morza, reszta wypłynęła, gdy statek ostatecznie przełamał się na pół.
1995: Pierwszy stały most łączy wyspę Skye z resztą Szkocji.
Colin McRae zostaje mistrzem świata w jeździe rajdowej.
Szkocki przemysł filmowy - i turystyczny - dostaje ogromny impuls, kiedy film Braveheart („Waleczne serce”) w reżyserii Mela Gibsona zdobywa 5 Oscarów.
1996: W szkole w Dunblane szaleniec zabija z pistoletu 16 dzieci, nauczyciela i w końcu siebie. To najgorsza tego typu tragedia w Wielkiej Brytanii.
Stone of Destiny oficjalnie powraca do Szkocji, dokładnie w 700 rocznicę jego wywiezienia do Anglii.
1997: Ludność Szkocji zagłosowała na TAK w sprawie częściowego usamodzielnienia się Szkocji w ramach Zjednoczonego Królestwa (devolution). Za głosowało ponad 75% ludzi. Pozwoliło to na ustanowienie w Szkocji odrębnego parlamentu, nie związanego z parlamentem brytyjskim po raz pierwszy od prawie 300 lat.