Tutaj znajduje się długa lista ludzi pochodzenia jak najbardziej celtyckiego, którzy zasłużyli sobie na ludzką pamięć, wyróżniając się w przeróżnych dziedzinach życia. Bez wielu z nich postęp cywilizacyjny lub kulturalny byłby z pewnością nieco opóźniony. Jeżeli ktoś ma jakieś uwagi, bardzo proszę o ich przekazanie, ewentualnie wskazanie pominiętych osób. Zapraszam.
- John Logie Baird (1888 - 1946)
- Inżynier. Pomysłodawca i twórca pierwszej stacji telewizyjnej (1924), innymi jego pomysłami był między innymi telewizja kolorowa, trójwymiarowa i wielkoekranowa. Opatentował wiele nowych rozwiązań w zakresie kabli optycznych (światłowodów), dzisiaj używanych w nowoczesnej telefonii.
- Michael William Balfe (1808-1870)
- Kompozytor, śpiewak (baryton) i nauczyciel śpiewu. Pisał pieśni, kantaty i opery: Maid of Artois, The Maid of Honour ale międzynarodowy rozgłos przyniosła mu Cyganka, której arie miały wyjątkowo łatwe i wpadające w ucho linie melodyczne, toteż często śpiewano je i poza gmachami oper. Aria I dreamt I dwelt... nawet teraz jest często wykorzystywana przez irlandzkich kompozytorów. Enya nadała jej tytuł Marble Halls i umieściła na swoim albumie Shepherd Moons a inną interpretację można usłyszeć w przedstawieniu Michaela Flatleya Feet of Flames.
- Arthur James Balfour (I Earl Balfour) (1848 - 1930)
- Polityk, Premier Wielkiej Brytanii pomiędzy 1902 a 1906 rokiem, Deklaracja Balfoura obiecywała syjonistom państwo w Palestynie.
- Sir James Barrie (1860 - 1937)
- Pisarz i twórca scenariuszy teatralnych. Jego najbardziej znanym dziełem jest Piotruś Pan, opowieść o chłopcu, który nigdy nie dorósł.
- Samuel Beckett (1906 - 1989)
- Pisarz, urodzony w Dublinie, wyemigrował do Francji, gdzie napisał swoje najbardziej znane dzieła: Czekając na Godota, Molloy. Przedstawiciel teatru absurdu, w 1969 roku zdobył nagrodę Nobla.
- Alexander Graham Bell (1847 - 1922)
- Urodzony w Edynburgu, wyemigrował do Kanady, a później do USA. Wynalazca telefonu (rok 1876). Jego imię nosi jedna z największych firm komunikacyjnych świata.
- Lord John Boyd-Orr (1880 - 1971)
- Jako dyrektor Komisji ONZ ds Żywnościowych (FAO) był twórcą polityki żywnościowej mającej na celu pomoc głodującym narodom po II wojnie światowej. Te działania zostały nagrodzone pokojową nagrodą Nobla w 1947 roku.
- Sir David Brewster (1781 - 1868)
- Fizyk, rektor Uniwersytetów - św Andrzeja od 1838 i Edynburskiego od 1859. Zajmował się między innymi polaryzacją światła. Wynalazł kalejdoskop, który mógł się według niego przydać do projektowania dywanów.
- Sir Thomas Makdougall Brisbane (1773 - 1860)
- Żołnierz i astronom urodził się w Largs w hrabstwie Ayrshire. Był gubernatorem generalnym Nowej Południowej Walii. Założył obserwatorium astronomiczne i skatalogował ponad 7000 gwiazd. Miasto Brisbane w Australii zostało tak nazwane na jego cześć.
- Pierce Brosnan ( - )
- Aktor, znany głównie z roli odtwórcy postaci Jamesa Bonda.
- James Bruce (1730 - 1794)
- Podróżnik urodzony w okolicach Stirling. Odkrył źródła Białego Nilu w 1770 roku.
- Robert the Bruce (1274 - 1329)
- Koronowany władca Szkocji, w 1314 roku pokonał pod Bannockburn wojska Edwarda II, dzięki czemu Szkocja zachowała swą niezależność od Angli na następne 400 lat.
- Robert Burns (1759 - 1796)
- Poeta i pisarz. Wśród wielu jego dzieł jest Auld Lang Syne, której melodia znana jest powszechnie na całym świecie. Szkoci czczą jego pamięć 25 stycznia każdego roku podczas tzw. Burn's night.
- Richard Burton (-)
- Znany aktor, urodzony w walijskim mieście Port Talbot.
- John Cale (-)
- Walijczyk urodzony w Ammanford, założyciel słynnej grupy Velvet Underground.
- Andrew Carnegie (1835 -)
- Szkot urodzony w mieście Dunfermline w hrabstwie Fife, na emigracji w Stanach Zjednoczonych, pracując w przemyśle metalurgicznym stał się jednym z najbogatszych ludzi w tym kraju. Zasłynął ze swej działalności filantropijnej - ufundował między innymi wielką halę widowiskową w Nowym Jorku, znaną jako Carnegie Hall.
- James Chalmers (1782 - 1853)
- Pochodzący z Dundee wynalazca oraz wydawca książek i czasopism. Wynalazł pieczątkę z datownikiem, umożliwiając praktyczne zastosowanie pomysłu Rowlanda Hilla, czyli znaczka pocztowego.
- Sir Dugald Clerk (1854 - 1932)
- Inżynier i wynalazca dwusuwowego silnika Clerka (1877). Kierował zespołem inżynierów podczas I Wojny Światowej.
- George Cleghorn (1716 - 1794)
- Lekarz wojskowy, odkrył znaczenie chininy w leczeniu malarii, powszechnej wówczas w brytyjskiej armii.
- Sir Ralph Alexander Cochrane (1895 - 1977)
- Głównodowodzący RAF'u, czyli brytyjskiej armii lotniczej podczas II Wojny Światowej. Był odpowiedzialny za planowanie nalotów dywanowych na Niemcy, włączając w to naloty na Drezno i Hamburg.
- Sean Connery (1930 - )
- Aktor. Najbardziej znany jako odtwórca roli Jamesa Bonda, poza tym grał w filmie Niedotykalni (za co dostał Oscara) oraz Polowanie na Czerwony Październik. Znany działacz na rzecz niepodległości Szkocji.
- Sir Hugh Dalrymple (Lord Drummore) (1700 - 1753)
- Wynalazł nowy sposób osuszania gruntów za pomocą zagłębionych w ziemi rur drenażowych, co pozwoliło radykalnie zwiększyć powierzchnię ziemi dostępną dla rolnictwa.
- Sir Arthur Conan Doyle (1859 - 1930)
- Pisarz, twórca postaci Sherlocka Holmesa. Ukończył studia medyczne na Uniwesytecie w Edynburgu, praktykę odbywał miedzy innymi w Południowej Afryce podczas wojen Burskich.
- Hugh Dowding (1882 - 1970)
- Urodził się w Moffat. Służył w brytyjskim lotnictwie od samych jego początków podczas I Wojny Światowej. Pod jego rozkazami lotnictwo brytyjskie wygrało Bitwę o Anglię. W 1943 roku otrzymał godność para.
- Jan Szkot Eriugena (810 - 877)
- Filozof, wbrew przydomkowi pochodzący z Irlandii, jedna z głównych postaci renesansu karolińskiego, napisał De divisione naturae
- George Everest (-)
- Sam w sobie może niezbyt znany walijski geodeta i kartograf mierzący wzdłuż i wszerz świeżo podbite przez Wielką Brytanię Indie. Jego imię nosi największa góra świata - Mt Everest.
- Patrick Ferguson (1744 - 1780)
- Urodził się w Pitwour w hrabstwie Aberdeenshire. Wynalazł ładowany od tyłu karabin, mogący strzelać 7 razy na minutę. Wynalazek ten pomógł pokonać Amerykanów w Bitwie pod Brandywine w 1770 roku.
- Sir Alexander Fleming (1881 - 1955)
- Urodzony w Ayrshire, odkrywca pierwszego znanego antybiotyku - penicyliny. W 1944 roku otrzymał jednocześnie nagrodę Nobla i tytuł szlachecki.
- Bob Geldorf (-)
- Znany rockowy piosenkarz, urodzony w Dublinie. Zyskał światową sławę organizując w roku bodajże 1984 wielki koncert na rzecz głodującej Afryki.
- Kenneth Grahame (1859 - 1932)
- Pisarz. Jego najbardziej znanym dziełem jest The Wind in th Willow (znanej u nas jako O czym szumią wierzby), znakomitej książki dla dzieci.
- Lady Charlotte Guest (1812 - 1884)
- Jedna z najbardziej znanych walijskich autorek. Jej główną zasługą było przetłumaczenie na angielski starowalijskiego eposu Mabinogion.
- Seamus Heaney ( - )
- Północnoirlandzki poeta, obecnie mieszkający w Dublinie, w 1997 roku otrzymał literacką nagrodę Nobla, dość silnie związany z naszym krajem.
- Henryk V (-)
- Angielski monarcha z dynastii Lancastrów, urodzony w Monmouth na wschodnim skraju Walii.
- Anthony Hopkins (-)
- Znakomity aktor, znany chyba wszystkim z roli Hannibala Lectera w Milczeniu owiec. Tak jak Richard Burton urodził się w walijskim Port Talbot.
- David Hume (1711 - 1776)
- Filozof, czołowa postać szkockiego oświecenia. Hume pisał o naturze człowieka, polityce, wprowadził pojęcie historii społecznej.
- James Joyce (1882 - 1941)
- Pisarz irlandzki, autor podobno najsłynniejszej powieści XX wieku - Ulissesa, w którym zastosował tzw strumień świadomości, poza tym książka Finnegans Wake, z której pochodzi fizyczny termin kwarków.
- William Kidd (Captain Kidd) (1645 - 1701)
- Słynny Billy Kidd, pirat, później korsarz. Urodził się w Greenock w hrabstwie Renfrewshire. Ochraniał morskie szlaki do Ameryki Północnej, nagrodzony za to przez miasto Nowy Jork. Zatrudniony przez Royal Navy do zwalczania piratów na Oceanie Indyjskim, stał się jednym z nich. Schwytany w Bostonie w 1699 roku został przewieziony do Londynu i powieszony.
- John Knox (1505 - 1572)
- Przywódca Reformacji w Szkocji. Kościół katolicki został zastąpiony nieshierarchizowanym, demokratycznym kościołem prezbiteriańskim, założonym według reguł kalwińskich. Ostro zwalczany przez Marię Stuart.
- James Lind (1716 - 1794)
- Lekarz w Royal Navy, odkrył lekarstwo na szkorbut (owoce cytrusowe) i przekonał Admiralicję do systematycznego podawania ich marynarzom.
- David Livingstone (1813 - 1873)
- Podróżnik, pierwszy biały człowiek który dotarł do jeziora Tanganika, odkrywca Wodospadów Wiktorii. Zorganizował wyprawę do źródeł Nilu, ale zmarł w jej trakcie. Kiedy Henry Stanley został wysłany aby odszukać Livingstone'a, odnalazł go w dżungli i wypowiedział słynne pytanie: Doktor Livingstone, jak sądzę?
- Phil Lynott (-)
- Rodowity Irlandczyk - lider, wokalista i basista zespołu rockowego Thin Lizzy.
- Lord MacBeth (c.1005 - 1057)
- Ostatni z gaelickich królów Szkocji. Wnuk Malcolma II. Najbardziej jednak znany jako postać z dramatu Szekspira Makbet.
- Flora MacDonald (1722 - 1790)
- Pochodząca z South Uist w Hebrydach Zewnętrznych, pomogła księciu Karolowi (Bonnie Prince Charlie) bezpiecznie uciec ze Szkocji po przegranym powstaniu w 1745 roku. Wyemigrowała później do Ameryki, gdzie nawoływała Szkotów do walki z Anglikami w amerykańskiej wojnie o niepodległość.
- John James Rickard MacLeod (1876 - 1395)
- Fizjolog, w 1923 roku za badania nad cukrzycą otrzymał nagrodę Nobla.
- Kirkpatrick Macmillan (1813 - 1878)
- Wynalazca, skonstruował bicykl, ale nieszczęśliwie dla siebie nie opatentował tego pomysłu.
- Rob Roy MacGregor (1671 - 1734)
- Przywódca jakobickiej partyzantki, Walter Scott rozsławił go swoją powieścią, czyniąc z niego obrońcę szkockiego stylu życia.
- Sir Alexander Mackenzie (1764 - 1820)
- Urodzony na wyspie Lewis, wyemigrował do Kanady gdzie pracował jako handlarz futrami. Jako pierwszy spłynął wielką kanadyjską rzeką, która teraz nosi jego imię.
- Maria, Królowa Szkotów(1542 - 1587)
- Ostatni katolicki władca Szkocji. Pomimo, że zapamiętano ją jako postać heroiczną, była słabym monarchą, ustępującą wiele swej angielskiej kuzynce, Elżbiecie. W 1657 roku została uwięziona i zmuszona do abdykacji na rzecz swego syna Jakuba VI. Została w końcu stracona za zdradę.
- James Clerk Maxwell (1831 - 1879)
- Matematyk i fizyk. Dokonał wielu odkryć w zakresie badań nad elektromagnetyzmem, przygotowując nadejście fizyki kwantowej. Uznawany wraz z Newtonem i Einsteinem za największego fizyka w historii.
- John Napier (1550 - 1617)
- Matematyk i astronom, znany głównie z odkrycia techniki logarytmowania.
- Liam Neeson ( - )
- Irlandzki aktor występujący ostatnio w Hollywood, jego największą rolą była postać Oskara Shindlera w znanym filmie Spielberga Lista Shindlera.
- Richard Noble (1946 - )
- Osiągnął najwyższą prędkość na naziemnym pojeździe kołowym, po raz pierwszy w 1983 roku w Nevadzie - ponad 1000 km/h, w 1987 jako pierwszy przełamał barierę dźwięku.
- Sinead O'Connor (-)
- Znana na całym świecie wokalistka, znana poza swoją muzyką także z różnych skandalizujących poczynań pozaestradowych.
- Tonya O'Sullivan ( - )
- Znakomita irlandzka biegaczka średniodystansowa, zdobywczyni wielu złotych medalów na wszystkich znaczących zawodach, rekordzistka świata w niegu na 5000 km.
- Gwyneth Paltrow ( - )
- Jedyna Walijka w tym spisie, aktorka znana z wielu kinowych przebojów.
- Mungo Park (1771 - 1806)
- Podróżnik, sporządził mapy dużej części kontynentu afrykańskiego, określił przebieg rzeki Niger, zmarł podczas poszukiwania jej źródeł.
- William Paterson (1658 - 1719)
- Kupiec i polityk, założył Bank of England, pierwszy bank centralny na świecie, pomysłodawca utworzenia szkockiej kolonii w Ameryce środkowej. Kolonia okazała się zupełnym niepowodzeniem, zginęli tam żona i dziecko Patersona. Popierał unię parlamentarną Szkocji i Anglii.
- Sir William Ramsay (1852 - 1916)
- Chemik, odkrywca wielu gazów szlachetnych: helu, argonu, neonu, kryptonu i ksenonu.
- Robert Recorde (-)
- Walijski matematyk, twórca znaku =, jednego z podstawowych znaków matematycznych.
- Sir James Clark Ross (1800 - 1862)
- Badacz Antarktyki. W 1841 ogłosił Antarktydę angielską posiadłością. Dwa tamtejsze wulkany, Erebus i Terror wzięły swą nazwę od jego statków. Jego imię nosi morze, wyspa, i lodowiec szelfowy w Antarktyce.
- Stephen Rough ( - )
- Irlandzki kolarz, jeden z największych zawodników w tym sporcie, w 1986 roku wygrał jednocześnie Mistrzostwa świata, Tour de France i Igrzyska Olimpijskie.
- Gill Sans (-)
- Jego nazwisko kojarzy zapewne wielu użytkowników komputerowych edytorów tekstu. Jest twórcą wielu popularnych wzorów czcionek (patrz GillSans, Sans Serif). Urodził się i pracował w Blackwood w środkowej Walii.
- Sir Walter Scott (1771 - 1832)
- Wielki szkocki patriota, pisarz i poeta, studiował prawo na Uniwersytecie Edynburskim. Uczynił wiele dla określenia przez Szkotów swej własnej tożsamości narodowej. Jego głównymi dziełami są powieści historyczno-przygodowe: Waverley, Ivanhoe, Rob Roy. Był też tłumaczem i biografem Napoleona, kolekcjonował wszystkiego co miało związek ze Szkocją.
- John Duns Scotus (1265 - 1308)
- Filozof i teolog, Urodził się w Duns, studiował w Balliol College w Oksfordzie. Znany ze swego sceptycyzmu (w angielskim słowo dunses albo dunces jest używane na określenie osoby niezbyt pojętnej). W 1991 roku w Watykanie został uznanym jako czcigodny, co jest pierwszym stopniem prowadzącym do statusu świętego.
- Alexander Selkirk (1676 - 1721)
- Marynarz, urodzony w małej wiosce w Fife. Stanowił pierwowzór dla Robinsona Crosoe Daniela Defoe - przez ponad cztery lata żył samotnie na niezamieszkałej wyspie Juan Fernandez u brzegów Chile.
- George Bernard Shaw (1856 - 1950)
- dramatopisarz irlandzki, gorący zwolennik socjalizmu, pisał pełne ekspresji i humoru sztuki teatralne (Profesja pani Warren, Pigmalion), w 1925 roku otrzymał nagrodę Nobla.
- Adam Smith (1723 - 1790)
- Ekonomista, jego dzieło O bogactwie narodów stało się kamieniem węgielnym współczesnej ekonomii. Był profesorem na Uniwersytecie w Glasgow.
- Henry Morton Stanley (-)
- Urodzony w Walijskim mieście Denbigh słynny XIX-wieczny dziennikarz, a później badacz Afryki. Wsławił się wyprawą ratunkową mającą odnaleźć zagubionego w dzikiej Afryce doktora Livingstone'a.
- Robert Louis Stevenson (1850 - 1894)
- Pisarz, autor słynnych powieści Porwany za młodu i Wyspa skarbów. Cierpiał z powodu słabego zdrowia, zmarł na wyspach Samoa.
- Karol Edward Stuart (Bonnie Prince Charlie) (1720 - 1788)
- Młody Pretendent, wnuk Jakuba VII wygnanego przez Williama Orańskiego. Wspierane przez Francję jakobickie powstanie w 1745 roku miało przywrócić mu tron, ale zakończyło się klęską i krwawą porażką na polach Culloden w 1746 roku. Uciekł do Hiszpanii przy pomocy Flory MacDonald, resztę życia spędził na wygnaniu.
- Jonathan Swift (1667 - 1745)
- Irlandzki pisarz i publicysta, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli epoki Oświecenia, był anglikańskim duchownym, bronił praw miejscowej ludności irlandzkiej, znany oczywiście z Podróży Guliwera.
- William Thomson (Lord Kelvin of Largs) (1824 - 1907)
- Matematyk i fizyk, urodził się w Irlandii, wychował w Szkocji. Twórca absolutnej skali temperatury, nazwanej jego imieniem skalą Kelvina.
- św Walenty (-)
- Znany powszechnie patron zakochanych (jego święto przypada oczywiście 14 lutego). Jego pochodzenie nie jest do końca znane, ale pewne jet to, że został pochowany w dublińskim kościele Whitefriar, gdzie można go do dzisiaj oglądać (!)
- William Wallace (1274 - 1305)
- Banita i obrońca szkockiej niepodległości. Pokonał armię Edwarda I pod Stirling. Schwytany i stracony w Londynie, wkrótce po tym Rober de Bruce był w stanie przywrócić Szkocji pełną niezależność.
- Thomas Ernest Walton (1903 - )
- Fizyk irlandzki, profesor na uniwersytecie Dublińskim, współtwórca pierwszego akceleratora jądrowego, w 1951 roku otrzymał nagrodę Nobla.
- Sir Robert Alexander Watson-Watt (1892 - 1973)
- Fizyk urodzony w Brechin, podczas II Wojny Światowej wynalazł i udoskonalił radar.
- James Watt (1736 - 1819)
- Twórca pierwszej maszyny parowej praktycznego użytku, znacznie udoskonalił konstrukcję silnika parowego.
- Arthur Wellesley vel książę Wellington(1769 - 1852)
- Wojskowy i polityk, urodzony w Dublinie w angielskiej rodzinie szlacheckiej. Słynny głównie z tego, że w 1815 roku pokonał pod Waterloo samego Napoleona. Był też brytyjskim premierem. Jego pochodzenie tłumaczy, dlaczego w centrum parku miejskiego Dublina - Phoenix Park - stoi wielki kilkudziesięciometrowy monolit poświęcony jego pamięci.
- Oscar Wilde (1854 - 1900)
- Pisarz, urodzony w Dublinie, jeden z prekursorów modernizmu w literaturze, jego najbardziej znanym dziełem jest powieść Portret Doriana Graya. Znane są jego perypetie związane z jego nieco niestandardowymi preferencjami seksualnymi (między innymi dwa lata więzienia). Pochowany został w Paryżu, na tym samym cmentarzu, na którym spoczął Jim Morrison.
- William Butler Yeats (1865 - 1939)
- Irlandzki poeta i prozaik, twórca narodowego odrodzenia celtyckiego. Swoje wiersze, baśnie i eseje opierał na ludowych podaniach i legendach, będąc w średnim wieku nauczył się perfekcyjnie języka gaelickiego. W 1922 roku otrzymał nagrodę Nobla.
|