Monety w systemie dwunastkowym (1928 - 1970)
Przed decymalizacją (przejściem na system dziesiętny) systemu monetarnego stosowano system dwunastkowy. Były cztery rodzaje monet: pens (penny), szyling (shilling), florin (florin) oraz korona (crown). Poniżej podajemy prosty przelicznik:
1 pens |
= |
1 pens ;) |
1 szyling |
= |
12 pensów |
1 florin |
= |
2 szylingi |
1 korona |
= |
5 szylingów |
Obok wypisanego cyfrą nominału widaniały jego nazwy napisane w języku irlandzkim, a mianowicie:
pens |
- |
pingin |
3 pensy |
- |
leat reul |
6 pensów |
- |
reul |
florin |
- |
flórín |
pół korony |
- |
leat coróin |
¼ pensa - Farthing
Na rewers monety ćwierć pensowej wybrano ptaka: słonkę w locie. Słonka jest małym, popielato-brązowym ptakiem leśnym. Swojego czasu chętnie na nią polowano i jej mięso pojawiało się na wielu wiejskich stołach.
lata emisji |
1928 - 1959 |
|
metal |
? |
średnica |
12 mm |
wycofanie z obiegu |
? |
½ pensa - halfpenny
Na rewersie półpensówki zobaczycie rysunek maciory z prosiakami. Większość wiejskich rodzin w Irlandii trzymało przynajmniej jedną świnię, którą karmiono w kuchni resztkami ze stołu.
lata emisji |
1928 - 1967 |
|
metal |
? |
średnica |
25 mm |
wycofanie z obiegu |
1969 |
1 pens
Rewers tej monety zdobi wizerunek kwoki z pisklakami. Kwoka trzyma w pazurkach grot strzały. To jedyny przypadek, gdy na monecie, oprócz zwierzaka, jest jakiś przedmiot.
lata emisji |
1928 - 1968 |
|
metal |
? |
średnica |
31 mm |
wycofanie z obiegu |
1971 |
kliknij aby zobaczyć detale monety
|
3 pensy
Na trzypensówce jest obrazek zająca jako popularnego zwierzęcia łownego. A kto był w Irlandii na polu namiotowym w Antrim to wie, jaka obfitość zajęcy kica sobie po polach golfowych ;). Dookoła wizerunku zwierzaka jest napis leat reul, czyli "pół sześciopensówki".
lata emisji |
1928 - 1941 |
1942 - 1968 |
|
metal |
Ni |
CuNi |
średnica |
17 mm |
wycofanie z obiegu |
1971 |
6 pensów
Wizerunek irlandzkiego harta jest umieszczony na sześciopensówce ze względu na to, że tę rasę psów używano często w trakcie polowania. Pod rysunkiem jest napis: reul, czyli "sześciopensówka".
lata emisji |
1928 - 1941 |
1942 - 1969 |
|
metal |
Ni |
CuNi |
średnica |
20 mm |
wycofanie z obiegu |
1971 |
1 szyling
Na rewers szylingowej monety wybrano byka. Hodowla krów nie tylko była i jest istotną częścią irlandzkiego rolnictwa. Krowy często występowały w mitologii celtyckiej, chociażby w przypowieści "Uprowadzenie Krów z Cuailnge".
lata emisji |
1928 - 1942 |
1951 - 1968 |
|
metal |
Ag |
CuNi |
średnica |
23 mm |
wycofanie z obiegu |
1992 |
1 florin
Umieszczony na rewersie łosoś jest także symbolem silnie kojarzącym się z celtycką mitologią. Przytoczyć można choćby legendę o czarodziejskiej studni w której żyło 5 mądrych łososi. Kto napił się wody z owej studni przyswajał tę mądrość. Łosoś z monety ma także symbolizować dobrze rozwinięte na wyspie rybołówstwo. Pod napisem "flórín" jest wypisane jego równowartość w szylingach (2s)
lata emisji |
1928 - 1943 |
1951 - 1968 |
|
metal |
Ag |
CuNi |
średnica |
28 mm |
wycofanie z obiegu |
1993 |
½ korony
Tego, jak bardzo w gospodarstwie domowym pomocny jest koń, nie trzeba nikomu tłumaczyć. Wizerunek owego szlachetnego zwierzęcia zdobi rewers monety o największym nominale: leat coróin. Pod obrazkiem konia jest napis: 2s6d (2 szylingi 6 pensów - równowartość półkonornówki).
lata emisji |
1928 - 1943 |
1951 - 1967 |
|
metal |
Ag |
CuNi |
średnica |
32 mm |
wycofanie z obiegu |
1969 |
Źródła:
Tekst opracowano na podstawie Irish Coinage
Ilustracjami są skany monet z naszej własnej kolekcji.
|