Wojna Dziewięcioletnia

P odówczas Anglicy nie byli jeszcze wówczas dobrze przygotowani a ich wojska niezbyt liczne, siły irlandzkie zaś, zwłaszcza Ulsteru były niespodziewanie dobrze przygotowane do walki. Nic dziwnego więc, że początkowo Irlandczycy zdobyli zdecydowaną przewagę, spychając przeciwnika do naprędce przygotowanych fortec i strażnic. Dowódcą angielskiej armii wysłanej na wyspę został John Norris, przybył on tam w maju 1594 roku, ale irlandzkie sukcesy były wówczas już tak wyraźne, że morale imperialnej armii było zastraszająco niskie. Sam zaś O'Donnell rozsądnie unikał wlanej bitwy, nękając Anglików ciągłymi zasadzkami, w których kilka razy ranny został sam Norris.

Przez następne dwa lata trwała „dziwna wojna” w której na partyzanckie działania Irlandczyków wojska angielskie nie potrafiły bądź nie mogły odpowiedzieć, bezład potęgowały jeszcze nieustanne spory wśród angielskiej administracji Irlandii. Z kolei O'Donnell bezskutecznie wypatrywał wojskowej pomocy Hiszpanii, dzięki której miał nadzieję przeważyć losy wojny. W 1598 nawet wyruszyła stamtąd niewielka flota, ale zaskoczona przez burzę ostatecznie nie dotarła do Irlandii. Na większy wysiłek Hiszpanów nie było stać, inna rzecz, że skarb Anglii świecił jeszcze większymi pustkami, do tego doszła jeszcze śmierć Norrisa, z którego odejściem kojarzy się anegdotę, jakoby przed jego zejściem ze świata ukazał się diabeł upominając się o zaprzedaną mu duszę. Jedynym znaczącym wydarzeniem w 1598 roku była wielka bitwa pod Yellow Ford (Żółtym Brodem), zakończona zwycięstwem O'Donnella.

Pod sam koniec roku jednak zostały podjęte decyzje, które miało uratować zagrożone panowanie angielskie w Irlandii Albrecht Durer: wojsko irlandzkie (Kernowie) - nowym dowódcą armii ogłoszony został hrabia Essex, który wkrótce wyruszył na czele 14 tysięcznej armii. W 1599 roku po ciężkich walkach udało mu się podbić południową Irlandię, na początku września został ogłoszony rozejm mający trwać aż do 1 maja 1600 roku, a który obie strony chciały wykorzystać do wzmocnienia własnych oddziałów. Essex zaniedbał jednak przedstawić tego faktu we właściwym świetle na dworze królewskim, gdzie niechętni mu ludzie sprawili, że został aresztowany, a niedługo potem ścięty za zdradę stanu. Następnym dowódcą został lord Mountjoy, który z zimną krwią powoli kończył dzieło swego poprzednika. W lipcu 1601 roku przygotowywał się do ostatecznej rozgrywki - zdobyciu Ulsteru, kiedy doszła go wieść o nadejściu wyczekiwanych przez Irlandczyków wojsk hiszpańskich.

Don Juan d'Aguila i jego 3000 żołnierzy wylądowali i zajęli miasteczko Kinsale na południu Irlandii. Jednak wskutek licznych nieporozumień zostali szybko oblężeni przez wojska Mountjoy'a. Niedługo potem na odsiecz ruszyli O'Donnell i O'Neill z Ulsteru, 21 grudnia pojawiając się na tyłach armii Mountjoya, który znalazł się w kleszczach dwóch wrogich armii. Wydawać się by mogło, że jego los jest przypieczętowany, jednak kolejne nieporozumienia pomiędzy Irlandczykami i Hiszpanami sprawiły, że sprawy potoczyły się inaczej. 23 grudnia obie strony miały jednocześnie zaatakować Anglików, jednak Irlandczycy uczynili to wcześniej, stając samotnie w obliczu wielokrotnie silniejszego wroga. Klęska była kompletna, zginęło ponad 2000 Irlandczyków, podczas gdy Hiszpanie nawet nie próbowali ruszyć się z twierdzy, którą zresztą zaraz poddali. Beznadziejne walki trwały jeszcze kilkanaście miesięcy, sam O'Donnell udał się jeszcze do Hiszpanii prosząc o pomoc, został tam jednak otruty przez angielskiego szpiega.

3 kwietnia 1603 niedobitki irlandzkich wojsk poddały się Anglikom. Tak nastąpił kres marzeń o niepodległej, gaelickiej Irlandii. Przez następnych 300 lat Anglicy niepodzielnie rządzili Irlandią, systematycznie wykorzeniając dawnego, celtyckiego ducha wyspy. Co prawda w 1603 roku zmarła Elżbieta I a na tron angielski wstąpił Jakub VI, król Szkocji, nie polepszyło to losu mieszkańców Irlandii. Nadeszły nowe czasy - czasy plantacji, czyli masowego osiedlania Anglików i Szkotów na irlandzkich ziemiach.

 Źródła:
History of the Irish Race - internetowa historia Irlandii stworzona przez www.features.net.